با اینکه نوسازی خودروهای فرسوده از مدتها قبل به تناوب آغاز شده واکنون هم در جریان است اما تاکنون هیچ اقدامی برای نوسازی موتورسیکلتهای فرسوده انجام نشده بود، حال آن که هر کدام از موتورسیکلتهای فرسوده به اندازه چهار خودرو و ۱۰ موتور جدید آلایندگی تولید میکنند و مصرف بنزینشان هم بسیار بالاست.
به عبارت بهتر در دولتهای گذشته غفلت بزرگی دراین باره صورت گرفته بود که اکنون و به تدریج درحال جبران است؛ هرچند با توجه به چالشهای متعدد اقتصادی واجتماعی که در این خصوص وجوددارد، سرعت جایگزینی چندان بالا نبوده و برای تحقق مناسب آن زمان لازم است.
بر اساس آخرین آمارهای منتشر شده ازسوی پلیس راهور فراجا حدود ۱۳ میلیون و ۶۶۴ هزار دستگاه موتورسیکلت در کشور تردد میکنند که از این تعداد حدود ۱۱ میلیون و ۴۰۰ هزار دستگاه فرسوده است و سهم قابل توجهی در آلودگی هوا دارند. بیشترین موتورسیکلتهای فرسوده هم در تهران تردد میکنند که برآورد میشود نزدیک به سهمیلیون دستگاه باشد.
همچنین بررسیها نشان میدهد با نوسازی موتورسیکلتهای فرسوده ۳۰ درصد در مصرف سوخت کشور صرفهجویی میشود که این رقم قابل توجه، اهمیت طرح جایگزینی را مشخص میکند.
موتورسیکلتهای کاربراتوری با سن بیش از ۶ سال (مدل ۱۳۹۸ و قبل) به دلیل سیستم سوخترسانی ناکارآمد تا چند برابر مدلهای جدید آلاینده تولید میکنند. حتی موتورسیکلتهای انژکتوری با سن بیش از ۱۲ سال (مدل ۱۳۹۲ و قبل) هم با فرسودگی، کاراییشان کاهش مییابد. همچنین کارآیی موتورسیکلتهای برقی با سن بیش از ۱۵ سال (مدل ۱۳۸۹ و قبل) به علت فرسودگی باتری و قطعات تحت تأثیر قرار می گیرند.
دولت و سازمان گسترشونوسازی صنایع ایران(ایدرو) که اجرای طرح نوسازی موتورسیکلتهای فرسوده را بر عهده دارد، یارانه و تسهیلات تشویقی مختلفی را برای این امر اختصاص دادهاند.
محمد صادق حاتمی مدیر نوسازی ناوگان حملونقل سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران (ایدرو) دراین باره به خبرنگار اقتصادی اطلاعات گفت: از ابتدای امسال برنامهریزی برای طرح اسقاط موتورسیکلتهای فرسوده صورتگرفت و در همین راستا سامانه مرتبط با آن هم ایجاد شده است. لذا راکبان موتورسیکلتهای فرسوده می توانند در سامانه اعلامی ثبتنام کنند و وارد فرآیند اسقاط شوند و در کنار فرایند اسقاط، طرح جایگزینی هم فعال میشود.
وی افزود: براساس تفاهمنامه منعقد شده قرار است تا پایان امسال پنج هزار دستگاه موتورسیکلتبرقی و ۶۵ هزار دستگاه موتورسیکلت بنزینی در ناوگان جایگزین شوند.
حاتمی بااشاره به تسهیلات بانکی در نظر گرفتهشده برای جایگزینی موتورسیکلتهای فرسوده، ادامه داد: هم اکنون ۲ بانک برای این موضوع تسهیلات میپردازند. بانک نخست، قرضالحسنه مهر است که برای جایگزینی هر دستگاه موتورسیکلت بنزینی ۱۲۰ و برای نوع برقی آن ۱۵۰ میلیون تومان وام با سود کم و بازپرداخت ۳۶ماهه می پردازد.
وی اظهار داشت: اخیرا هم با امضای تفاهمنامهای با بانک تجارت مقرر شد سقف این تسهیلات افزایش یابد به گونهای که برای موتورسیکلتهای بنزینی ۱۵۰ وبرای نوع برقی ۲۰۰ میلیون تومان وام با بازپرداخت ۳۶ ماهه پرداخت میشود. همچنین یارانه اسقاط موتورسیکلت با توجه به نوع موتورسیکلت جایگزینی، به راکبان اختصاص پیدا میکند.
این مقام مسئول از درخواست ۲۰ هزار نفر برای جایگزینی موتورسیکلتهای فرسوده بنزینی و برقی خبر داد و گفت: این متقاضیان برای دریافت تسهیلات به بانکهای عامل معرفی شدهاند و در حال طی کردن فرایند دریافت موتورسیکلت هستند. همچنین با همکاری پلیس راهنمایی رانندگی فرایند طرح جایگزینی موتورسیکلتهای فرسوده با برقی و جدید به سرعت در حال انجام است و تا به امروز بیش از ۶۰۰ موتورسیکلت اسقاط شده است. چهار هزار و ۵۰۳ موتورسیکلت هم در انتظار اصالتسنجی هستند.
با وجود ارایه این تسهیلات، جایگزینی موتورسیکلتهای فرسوده با نو به همین سادگیها هم نیست و چالشهای اقتصادی در این مسیر وجود دارد.
مهمترین چالش اقتصادی این است که صاحبان موتورسیکلتهای فرسوده بعضا اقشار آسیبپذیر هستند که از این وسیله نقلیه برای کسب وکار استفاده میکنند. لذا ممکن است توان پرداخت اقساط وام نوسازی را نداشته باشند. به علاوه، کمبود اقناع و اطلاعرسانی لازم دراین باره احساس میشود چرا که بسیاری از راکبان این موتورسیکلتها از طرح جایگزینی بیخبرند یا مزایا وتسهیلات ارایهشده آن را نمیدانند.
درکناراین، ستاد جایگزینی موتورسیکلتهای فرسوده در ایدرو ابزاری برای الزام دارندگان این موتورسیکلتها برای اسقاط در اختیار ندارد، چرا که طرحنوسازی اختیاری است. با این وجود، ایدرو در حال مذاکره با پلتفرمهای اینترنتی حمل ونقل مانند اسنپ، الوپیک و... است که از طریق ارایه تسهیلات واستفاده از ابزارهای شغلی و سازمانی، موتورسیکلتهای تحت پوشش خود را نوسازی کنند. بررسیها نشان میدهد اگر این مذاکرات به نتیجه برسد بخش بزرگی از موتورسیکلتهای فرسوده نوسازی خواهند شد.
در هر حال، آغاز طرح جایگزینی ونوسازی موتورسیکلتهای فرسوده میتواند کمک بزرگی به کاهش مصرف سوخت کشور وحل بحران رو به افزایش آ لودگی هوا بکند و در نتیجه کمک دولت و دستگاههای مرتبط به ایدرو دراین باره میتواند بسیار راهگشا باشد. /اطلاعات
